Expo tip! Beeldhouwer Henry Moore in museum Beelden aan Zee

Ik ben altijd een beetje huiverig om te schrijven over museum Beelden aan Zee, omdat ik dit museum op Scheveningen het liefst geheim zou houden. Helemaal voor mezelf. Het is mijn favoriete plek in Den Haag, je kunt er compleet tot rust komen. Toch tip ik vandaag de overzichtstentoonstelling met zo’n 80 werken en objecten van de beroemde Engelse kunstenaar Henry Moore (1898- 1986). Doe er je voordeel mee, de expo is net begonnen en is nog tot en met 22 oktober te bezichtigen.

Dicht bij de natuur

De sculpturen van Henry Moore balanceren op de scheidslijn tussen figuratie en abstractie. Laat je niet afschrikken door het woord abstract, elk kunstwerk vertelt een helder verhaal. Henry Moore liet zich graag inspireren door de natuur. Daar focust de tentoonstelling zich specifiek op. Er zijn dan ook naast zijn sculpturen, verscheidene objecten tentoongesteld die de beeldhouwer geïnspireerd hebben. Denk aan schelpen, stenen of botten. Wat dat betreft bestaat er geen betere plek voor de tentoonstelling ‘Henry Moore: Vorm en Materiaal’ dan museum Beelden aan Zee. Het museum is verstrengeld met de natuur. Het gebouw is letterlijk ingegraven in de duinen op een paar stappen van zee.

Beelden aan Zee is ontworpen door de Nederlandse architect Wim Quist, die koos voor zandkleurige materialen en veel lichtinval. Door het lichtspel verandert de ruimte al naar gelang de weersomstandigheden. De foto’s van de Henry Moore tentoonstelling heb ik gemaakt op een zonnige dag, kijk hoe mooi de vormen zijn dankzij de zon. Kom je langs op een stormachtige dag, dan zul je een totaal andere indruk krijgen van het museum en van de tentoongestelde werken. En dat is nou zo mooi van dit museum, het is een kunstwerk an sich!

Groot en klein

De tentoongestelde werken van Henry Moore zijn afwisselend en daardoor is de expo ook wel echt boeiend. Er zijn grote en kleine werken, liggend en staand, in allerlei materialen. Moore staat bekend om zijn direct carving manier van werken. Daarbij maakte de beeldhouwer geen gebruik van voorbereidende studies maar ging hij direct aan de slag. Dit is vooral kenmerkend voor het begin van zijn carrière. Hij liet de natuurlijke eigenschappen van de materialen grotendeels vorm, schaal en onderwerp bepalen. Later experimenteerde hij steeds verder met verschillende materialen, van glasvezel en porselein tot lood en steen. Moore verwierp traditionele klassieke steensoorten zoals wit marmer. Wat verder opvalt is dat hij herhaaldelijk terugkeert naar eerdere ideeën, die hij dan jaren later verder ontwikkelt. Sommige kleine figuren voerde hij bijvoorbeeld in een later stadium uit tot monumentale beelden van maar liefst 9 meter hoog. De tentoonstelling laat de ontwikkeling in zijn oeuvre bijzonder mooi zien, moet ik zeggen.

Henry Moore werkte tijdens zijn gehele carrière veelal met dezelfde thema’s: moeder en kind, liggende figuren en de relatie tussen interne en externe vormen – denk aan de buiten- en binnenkant van een struisvogel ei. Wat ik erg leuk vond is dat veel van zijn beelden compleet anders zijn afhankelijk van de kant die je bekijkt. Loop dan vooral ook een rondje rondom de kunstwerken om alle kanten goed te kunnen bekijken. Dat is bijvoorbeeld het geval bij een sculptuur van gekleurd gips (Three Way Piece No.1: Points, 1964-65) die dichtbij de ingang staat. Dit geweldig werk is heel groot maar vooral ook heel zwaar, zo’n 1200 kilo. Moore’s inspiratie voor het beeld ligt in een klein stuk vuursteen dat in Moore’s studio lag en op drie punten rustte. De museummedewerkers hadden er nog een hele kluif aan om de sculptuur hier op een veilige manier te plaatsen!

En dan een andere kant van dezelfde sculptuur…

In musea wereldwijd

Henry Moore heeft tijdens zijn leven niet stilgezeten. Zijn oeuvre bestaat uit meer dan 1100 sculpturen! Er zijn beelden van hem te zien in musea over de hele wereld waaronder het MOMA, Guggenheim New York, Stedelijk Museum Amsterdam, Reina Sofia Madrid en het Tate Britain. Daarnaast zijn zijn kunstwerken in de openbare ruimte te vinden in steden zoals Parijs, Londen en Chicago. Het was geen eenvoudige klus om een keuze uit te maken uit het enorme aanbod. Museum Beelden aan Zee werkte nauw samen met de Henry Moore Foundation om een waardevolle selectie te maken. Dat is goed gelukt. De artistieke visie van Moore en het maakproces achter zijn sculpturen zijn helder en de tentoonstelling is overzichtelijk. Een echte aanrader.

Loop overigens vooral niet meteen weg na je bezoek aan de Henry Moore tentoonstelling. Wanneer je doorloopt, dan kom je in de zeezaal waar een prachtig sculptuur van Hans Op de Beeck opgesteld staat. Wandel de gang door en loop naar buiten de terrassen op. Hier staan nog mooie (en minder mooie – dat moet ook eens gezegd worden) beelden uit de eigen collectie opgesteld. Wanneer je helemaal naar boven loopt, dan vind je ‘mijn bankje’. Ga hier even zitten en geniet van de kunst, de zon op je huid en het uitzicht op zee. Thank me later!

Ben je al eens in museum Beelden aan Zee geweest?

Henry Moore: Vorm en Materiaal is te zien sinds 7 april tot en met zondag 22 oktober 2023 in museum Beelden aan Zee.