Scheiden is moeilijk voor kinderen

“Kom schat laten we trouwen, een jaar of tien lijkt me meer dan zat. Daarna scheiden we wel weer”. Er zullen behoorlijk weinig mensen trouwen met het idee dat het ooit mis zal gaan. Toen wij trouwden dachten we echt dat het nooit, maar dan ook nooit, fout zou gaan. Zowel ex-man als ik hebben gescheiden ouders en dat wilden we onze kinderen niet aandoen. We komen wel uit hele verschillende hoeken wat dat betreft. Hij had een rot scheiding bij zijn ouders meegemaakt en ik eigenlijk een hele relaxed. Maar relaxed of niet, ik ben wel ver van mijn pa opgegroeid (we woonden in verschillende landen) en hij bouwde weer een nieuw leven op met een nieuw kindje. Hoe relaxed ook, leuk is anders.

Vandaag gaf mijn zoontje mij een tekening die hij had gemaakt (zie hierboven). Hij leert momenteel lezen en schrijven en is erg met letters bezig. Ik moest dus goed kijken voordat ik zag wat er stond. Kunnen jullie het lezen? Er staat: “Ik wil dat jullie niet meer zijn gescheiden” (ik wil deat juulie niet mir zijn geseyden). Echt waar, mijn hart brak! Hij is zes en hij reageert heel anders op de scheiding dan zijn oudere zus en broer. Elk kind reageert natuurlijk ook anders op een scheiding. Boosheid, verdriet, bezorgdheid, in sommige gevallen ook opluchting….

De onvermijdelijke scheiding

Ik hoor het ons nog zeggen “Wij niet. Wij worden samen oud. Wij horen bij elkaar”. Blabla bladibla. En zo ging het zeven jaar helemaal geweldig, gevolgd door twee jaar geen vuiltje aan de lucht (maar wel inclusief onze eerste ruzie!), 1 jaar best ok, 1 jaar niet zo goed, 1 nachtmerrie jaar en toen BAM. Klaar. Komt niet meer goed. Scheiden.

En weet je, we zijn volwassenen, je leert ermee om te gaan. Maar voor de kids is het echt naar. Altijd minder naar dan in een huis te wonen met twee ongelukkige ouders en voelbare spanning, dan is een scheiding volgens mij echt de betere optie, ook voor de kinderen! Maar als je je kind een keuze kunt geven: a. ouders samen maar wel ongelukkige ouders en voelbare spanning b. ouders uit elkaar maar wel blije ouders c. ouders uit elkaar maar wel ongelukkig d. ouders bij elkaar gelukkig en wel. Ja…duh…Dat snap je ook wel.

Dus dan kan ik wel altijd weer roepen beter gelukkige ouders uit elkaar dan ongelukkig bij elkaar, de kinderen hadden toch het liefst gelukkige ouders bij elkaar. Goed, hoe dan ook, je doet er weinig aan. Als ik kijk naar onze scheiding. Het ging gewoon niet meer.

Innerlijk conflict bij de kinderen

We hebben het niet te snel opgegeven (misschien hebben we het zelfs iets te lang geprobeerd), je probeert het natuurlijk toch even wat langer en je doet beter je best als er kinderen in het spel zijn maar bij elkaar blijven omwille van de kinderen, dat werkt denk ik niet. Bij ons zeker niet. Dus toen viel de beslissing. We gaan scheiden maar dan wel proberen goed te scheiden voor de kinderen. Dat zijn we ze dan op zijn minst wel schuldig. Ze hebben niets aan ouders die elkaar zwart lopen maken of die een pesthekel aan elkaar hebben. Irritaties zullen er altijd wel zijn, anders had je niet hoeven scheiden denk ik dan maar je moet wel door één deur kunnen. De kleintjes zijn een beetje de moeder, een beetje de vader. Je wilt niet dat ze een hekel krijgen aan een van de ouders, dan krijgen ze ook een hekel aan een deel van zichzelf. Volgen jullie me?

Wat ook moeilijk is voor kinderen is dat ze voelen dat ze een kant moeten kiezen. Ook al zeg je dat ze echt geen partij hoeven kiezen, dat het niet aan de orde is. We blijven hun papa en hun mama wat er verder ook gebeurt tussen ons. Toch krijgen veel kinderen  last van een soort loyaliteitsconflict. Ze voelen zich schuldig als ze het met de een leuker hebben of als ze de ene missen of als ze een eventuele nieuwe partner hartstikke leuk vinden etc…Veel praten met je kinderen. Dat is mijn grootste tip. Praten, praten, praten.  Uitleggen dat je juist blij bent als ze het leuk hebben met hun andere ouder, zeggen dat ze zich niet schuldig hoeven voelen over wat dan ook, etc….Veel uitleggen en laten merken dat je ervoor openstaat mochten ze willen praten. Elk kind reageert namelijk anders. De een wilt juist praten, de andere juist niet. De een maakt uit zijn emoties heel heftig, de ander laat bijna geen emoties zien. Maakt niet uit, als ze maar weten dat ze bij je terechtkunnen. Toch? Sommige dingen zijn zo vanzelfsprekend als volwassene maar voor een kind voelt het allemaal toch anders.

Deze open brief aan alle gescheiden ouders van Villa Pinedo geef mogelijke emoties bij kinderen wanneer hun ouders scheiden goed weer. Het is echt de moeite om te lezen!!

Eerlijk en duidelijk zijn

Ik ben een grote voorstander van dingen eerlijk en duidelijk vertellen aan de kinderen. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Je wilt ze geen pijn doen maar onzekerheid is heel naar. Kinderen kunnen pas iets verwerken op het moment dat ze weten waar ze aan toe zijn. Zolang het onduidelijk is kunnen ze er eigenlijk bar weinig mee.

Een kind blijft een kind dus pas op dat je niet verwikkeld raakt in “grote mensen praat” en schuldigen aanwijzen en “papa had dit, dus” en “mama zei dat, dus”. Dat is allemaal voor de kinderen niet aan de orde. Dat is tussen jou en je partner. Als het maar voor de kinderen duidelijk is dat: – de scheiding definitief is, – dat het niet door hun komt en – hoe het in de praktijk vorm zal krijgen.

De goede dingen

Door een scheiding wordt vaak de hele boel in het negatieve getrokken. Daar moet je voor oppassen denk ik. Wij hebben als gezin hele gelukkige jaren meegemaakt voordat het mis ging. Ik laat de kinderen daar foto’s van zien en vertel ze leuke herinneringen. Het zou zonde zijn als de kinderen blijven hangen bij de scheiding en er negatieve herinneringen aan overhouden. Je hebt ook nog een leven voor de scheiding en dat moeten ze ook weten vind ik. Ik weet dat mijn oudste het bijvoorbeeld leuk vindt om naar de trouwfoto’s te kijken en te horen hoe verliefd we waren toen zij kwam.

Er zijn ook voordelen aan het scheiden zoals twee keer cadeautjes enzo 😉 Bij ons niet overigens want we vieren feestdagen zoals kerst, verjaardagen van de kinderen etc.. samen tegenwoordig. Ik merk dat de kinderen dat echt heel fijn vinden. Het is voor hun dan soort van dubbel feest. Het is niet altijd makkelijk geweest maar het gaat nu hartstikke goed. Het is de moeite waard om de eigen problemen opzij te zetten voor een dagje of een avondje als je dan ziet hoe gelukkig je kinderen van zo’n feestje worden.

Er zijn voor je kind

Door de tekening van de kleine man ging ik vandaag weer heel erg nadenken. Ik heb hem al vaak gezegd dat papa en mama echt niet meer bij elkaar komen maar dat we wel vrienden zijn en allebei heel veel van hem houden. En dan krijg je zo’n tekening, inmiddels een jaar of twee na de scheiding, waardoor je met je neus op de feiten gedrukt wordt: “Wat je ook doet, hoe hard je het ook probeert, een scheiding is gewoon rot voor de kinderen.”

Je kunt de emotionele gevolgen wel proberen te verzachten. In mijn gezin werkt communicatie het beste. We praten echt veel. Inmiddels trouwens al minder, de twee groten zijn namelijk al een tijd helemaal aangepast en tevreden met de situatie. Alleen de kleine man heeft het er nog moeilijk mee. Hij zegt vaak “Ja maar mama, als ik bij papa ben mis ik jou en als ik bij jou ben mis ik papa.” Ja, dat is ook wel vervelend natuurlijk. Elk kind reageert, zoals gezegd, ook anders.

Het hangt af van de leeftijd van het kind maar ook wel van het karakter. Mijn oudste had bijvoorbeeld heel erg behoefte aan het van zich af schrijven, gewoon voor zichzelf. Ik had een soort van scheidingsdagboek voor haar gekocht. Dat heette “Bang, boos, blij” en daar schreef ze elke dag in. In dit artikel noem ik ook wat andere boeken die kinderen kunnen helpen met de scheiding een plaats te geven. Boeken bieden een goed houvast om moeilijke zaken bespreekbaar te maken met kinderen. Afhankelijk van de leeftijd is het misschien een optie om samen naar de film ‘What Maisie knew‘ te kijken, een soort van hoe-moet-het-vooral-niet-film!

Ik ben ook maar een gewone (en verre van perfecte…) moeder die het graag zo goed mogelijk wilt doen voor haar kinderen en hun het allerleukste mooiste leven had gegund met ouders die samen honderd worden en nooit gaan scheiden. En dat is soms toch mooi balen dat het niet gelukt is. Maar het is nu eenmaal zo en dan moet je er het beste van proberen te maken, voor jezelf maar vooral ook voor je kinderen!