Films kijken voor Wereld vluchtelingendag

Op 20 juni is het Wereldvluchtelingendag, een dag waarop aandacht gevraagd wordt voor vluchtelingen wereldwijd. In het kader hiervan biedt Cinetree in samenwerking met UNHCR, de VN Vluchtelingenorganisatie, een selectie van twee documentaires en twee films die je t/m 27 juni gratis kunt bekijken. De docu’s en films geven een blik in het leven van vluchtelingen. Mensen die op de vlucht zijn voor oorlog, geweld of onderdrukking. Mensen die alles kwijt zijn: hun bezittingen, familie, vrienden, woning oftewel hun verleden. Op dit moment zijn er circa 82,4 miljoen mensen op de vlucht op de wereld. 82,4 miljoen mensen die weer ergens opnieuw moeten beginnen, meestal ver van alles dat ze kennen…

Nice People

Vandaag heb ik Nice People gekeken. Het is een interessant – soms komische, soms ontroerende – documentaire over een groep Somalische vluchtelingen die in het Zweedse stadje Borlänge wonen. Er spelen veel vooroordelen en het gesprek tussen de lokale bevolking en de nieuwe inwoners gaat stroef. Een aantal Zweden uit Borlänge bedenken een plan. Ze willen sport gebruiken als verbindend element en ze zetten een Somalisch bandy elftal op.

Bandy is een balsport dat op het ijs wordt gespeeld en een beetje lijkt op ijshockey. Niet de meest voor de hand liggende sport voor Somaliërs die vóór hun aankomst in Zweden nooit ijs of sneeuw had gezien, laat staan dat ze ooit hadden geschaatst. Ze worden gecoacht door de Zweedse voormalige Bandyspeler Per Fosshaug. Enkele maanden na het opzetten van het team speelden ze al op de Bandy World Championship in Siberië maar of dat nou zo succesvol was. Dat laat ik je zelf beoordelen door de docu te kijken. De docu is overigens uit 2015, het team heeft sindsdien verder gespeeld – ze deden bijvoorbeeld ook mee met de kampioenschappen in 2019 in Zweden.

Sommige stukken zijn hilarisch, vooral wanneer de spelers leren schaatsen. Het deed me een beetje denken aan de comedy uit de jaren 90 Cool Runnings. Heb je dat wel eens gezien? Het ging over een Jamaicaans bobsleeteam dat meedeed aan de Olympische spelen.

For Sama

Heel anders dan Nice People is For Sama. For Sama is een zware confronterende documentaire gemaakt door de Syrische Waad al-Kateab, die nu met haar gezin in Engeland woont. Waad maakte de documentaire voor haar dochter Sama, om het uit leggen – zo vertelt ze aan het begin. Maar terwijl ze de situatie aan haar dochter uitlegt, legt ze het ook uit aan ons. Aan de mensen die vluchtelingen ‘gelukszoekers’ noemen, aan de mensen die wegkijken. We volgen Waad in Aleppo vanaf het begin van de Syrische opstand tegen Bashar Hafez al-Assad in 2012 tot aan eind 2016 wanneer zij en haar gezin het land uitvluchten. Ze legt alles vast met haar kleine camera. We zien hoe het zover gekomen is en vooral waarom zij en haar man de keuzes hebben gemaakt die ze gemaakt hebben.

Wees je er wel van bewust dat er in deze docu erg nare beelden te zien zijn. Beelden waar ik persoonlijk amper naar kon kijken maar bedenk ook dat dit echt is, de filmmaakster liep daar te filmen met gevaar voor eigen leven. “We hadden nooit gedacht dat de wereld dit zou laten gebeuren” zegt Waad aan het begin. Die zin komt wel binnen want de wereld laat wel meer gebeuren, nog steeds elke dag en waarom? We zijn allemaal mensen. Waarom kunnen we elkaar niet helpen? Waarom is er zoveel ellende, haat, geweld?

For Sama won vele prijzen en er is veel over gesproken. Maar dan kijk je om je heen, kijk je naar de wereld, en zie je nog steeds net zoveel ellende en net zoveel mensen wegkijken. For Sama is een documentaire waar je erg verdrietig, machteloos maar ook wel hopeloos van wordt.

Twee films kijken voor Wereldvluchtelingendag

Naast de twee documentaires, kun je op Cinetree zoals gezegd ook twee films kijken voor Wereldvluchtelingendag maar die heb ik zelf (nog) niet gezien. Rafaël gaat over de liefde tussen de Nederlandse Kimmy en de Tunesische Nazir die gescheiden worden en uit alle macht weer bij elkaar proberen te komen. Welcome gaat over de 17-jarige Bilal uit Irak die zijn vriendin in Londen probeert te bereiken maar hij strandt in Calais in Frankrijk. Dan besluit Bilal het kanaal over te zwemmen.

Tip! Om de films meer kracht bij te zetten, introduceren de curators van Cinetree samen met voormalig vluchtelingen de films. Het is interessant om die introducties te bekijken voordat je aan de film begint.