A man and a camera | experimentele documentaire

Stel je voor: de bel gaat, je doet open, en voor je staat een man met een grote videocamera op je gericht. Hij zegt niets. Wat doe je dan? In de experimentele documentaire A man and a camera van regisseur Guido Hendrikx is dit het uitgangspunt.

Argwaan of vertrouwen

Hendrikx loopt door alledaagse Nederlandse woonwijken en belt rechts en links aan. Hij wacht in stilte de reactie af van degene die de deur opendoet. In wezen heeft de bewoner van het huis de regie in handen. De bewoner beslist of er gepraat wordt. Vertrouwen ze die vreemde man met een camera op zijn schouder? Laten ze hem binnen? Of doen ze de deur argwanend snel weer op slot? Worden ze boos? Agressief? Nodigen ze hem binnen voor kopje thee?

Intrigerend en ongemakkelijk

Als kijker voel je je best ongemakkelijk – tenminste, dat had ik wel – je kijkt naar mensen die gewoon hun ding doen. Gewone mensen, gewone dingen. Het is hartstikke voyeuristisch. Aan het begin van de docu wist ik niet zo goed waar ik naar keek, vervolgens vond ik het saai en toen, voordat ik er erg in had, werd in meegezogen in het experiment.

Wat ik onder meer bijzonder vind is dat we een uur lang kijken naar de reactie van verschillende mensen op een man (met zijn camera) die we zelf, als kijker, niet zien en niet horen. We weten wel wat de situatie is maar hoe zit hij eruit, hoe klinkt hij, wat voor blik heeft hij. Dat weten we allemaal waardoor je je wel in de bewoners wil verplaatsen maar dat eigenlijk niet kunt doen. Het is heel dubbel en daardoor dus ook intrigerend. (ik heb Hendrikx overigens bewust pas na de documentaire gegoogeld)

Verstoorde machtsverhoudingen

Tijdens de film verwonder je je constant over de reactie van enkele ‘acteurs’. Want het zijn acteurs, tegen hun wil weliswaar, maar het zijn de hoofdpersonen van deze film.

Wat ik ook mooi vond is dat je aan het begin van A Man and A Camera vindt dat de bewoners kwetsbaar zijn. Zij worden immers ‘lastiggevallen’ door een man met een camera. Pas later in de film zag ik ook de kwetsbaarheid van de regisseur. Hij staat daar alleen, buiten zijn eigen comfortzone, tegenover mensen waarvan hij totaal geen idee heeft hoe ze zullen reageren. Het werkt dus twee kanten op.

Ik houd wel van dit soort psychologische experimenten dus ik vond het boeiend om naar te kijken.

Srsck score ★★★★

Nederland, 2021. Documentaire van Guido Hendrikx.

A man and a camera is vanaf 29 juli te zien in de Nederlandse bioscopen.