Filmlocaties Manon des Sources en Jean de Florette
Marcel Pagnol wordt gezien als één van de grootste 20e-eeuwse schrijvers van Frankrijk. In mijn (middelbare school) tijd, hadden we voor ons eindexamen allemaal standaard wel een boek van Pagnol op onze Franse lijst. Meestal was dat zijn bekendste werk: L’Eau des Collines (1963). L’Eau des collines is de verzamelnaam van twee delen van eenzelfde verhaal: Jean de Florette en Manon des Sources. De twee delen kunnen niet los van elkaar gelezen worden, het is echt één geheel.
Succesvolle verfilming
Wat grappig is, is dat het roman voortkwam uit twee films van Pagnol en op het roman kwam later dus weer een verfilming. De twee films werden, onder regie van Claude Berri, achter elkaar geschoten over een periode van zo’n 7 maanden. In die tijd was het de duurste Franse filmproductie. Doordat er zolang gefilmd werd, moesten sommige acteurs tussendoor pendelen tussen Parijs (voor tv- en theaterproducties) en Zuid-Frankrijk voor Jean de Florette en Manon des Sources.
Al het harde werken (en de bakken met geld die werden uitgegeven) werd wel beloond. De films kregen veel positieve kritieken en horen tegenwoordig bij de Franse klassiekers op filmgebied. Jean de Florette kreeg maar liefst acht César en tien BAFTA-nominaties. De twee films kwamen uit in 1986.
Het verhaal
Jean Cadoret (Gérard Depardieu) verhuist vanuit de stad naar het platteland met zijn vrouw en dochtertje. Hij heeft van zijn moeder daar een boerderij geërfd en heeft grootste plannen voor een ‘nieuw’ en mooi leven. Het gezinnetje wordt daarentegen niet met open armen ontvangen.
Een lokale boer, César Soubeyran oftewel ‘Le Papet’ (één van de laatste rollen van Yves Montand), en diens neef Ugolin (Daniel Auteuil) saboteren de plannen van Jean in de hoop zijn grond over te nemen. Dit zorgt voor vergaande gevolgen. De drie acteurs zijn echt fenomenaal, acteer skills van een hoog niveau dit, hoor. Leuk weetje: de vrouw die de echtgenote van Jean speelt is Élisabeth Guignot en ze was toentertijd ook in het echt getrouwd met Gérard Depardieu.
Manon des Sources vindt tien jaar later plaats en de dochter van Jean is inmiddels volwassen geworden. Wanneer zij het een en ander ontdekt, is ze uit op wraak. Le Papet komt daarnaast achter een heel groot geheim in dit deel. De rol van Manon wordt vertolkt door Emmanuelle Béart. Ze won een César voor Beste Vrouwelijke Bijrol en de film betekende haar grote (internationale) doorbraak.
Filmlocaties van de tweeluik
Afgelopen maand deed ik enkele van de filmlocaties van Jean de Florette en Manon des Sources aan. Wanneer je de films kijkt, dan word je echt ondergedompeld in de Provence. Maar ook echt de Provence zoals jij het je zou voorstellen wanneer je er nooit zou zijn geweest: Lavendelvelden, Schilderachtige dorpjes, wijngaarden, een heuvelachtige landschap, blauwe luiken, prachtig licht, oude mannen die jeu de boules spelen…Het is daar of de tijd heeft stilgestaan.
Vaucluse en Bouches-du-Rhône
De filmlocaties van Jean de Florette en Manon des Sources liggen in Provence, vooral in de Vaucluse en deels in de Bouches-du-Rhône. Eén van de belangrijke locaties uit Manon des Sources, Le Vieux-Mounoï, ligt in Signes in de Var.
Er is onder meer gefilmd in: Mirabeau (veel scènes want dit stelt het dorp zelf voor), Ansouis (binnenkant kerk), Cuges-les-Pins, Riboux (het bassin de la Perdrix’), Signes (de bron), Sommières (de markt) en Vaugines (buitenkant kerk, het kerkhof). Het zijn voornamelijk kleine (slaperige) dorpjes. Zo heeft Mirabeau ongeveer 900 inwoners, Ansouis 1000 en Vaugines zo’n 500 slechts.
Vaugines
In Vaugines had Claude Berri een jaar voordat het filmen begon al olijfbomen geplant en later zijn er nog eens zo’n 10 000 anjers geplant. Vaugines is zo’n mooi dorpje. Er heerst een hele gemoedelijke sfeer. De burgemeester fietst rond op een oud fietsje, zwaaiend naar de inwoners die op het centraal pleintje een kopje koffie drinken op het terras naast de fontein. Superschattig en relaxed. De natuur is hier in de omgeving schitterend en ook voor pittoreske dorpjes zit je goed, met het mooie Lourmarin op zo’n 10 minuutjes rijden.
Ik dwaal af. Sorry. Ik word altijd zo enthousiast van de Luberon streek. In Vaugines is één van de belangrijkste scènes opgenomen, die waarbij Yves Montand ‘het’ gesprek voert op het bankje bij de begraafplaats. Ook de bruiloft van Manon is in Vaugines opgenomen, in en vóór de kerk Saint Pierre de Barthélémy.
Pagnol en de Provence
Marcel Pagnol kende de Provence als zijn broekzak. Hij werd geboren in Aubagne – op 28 februari 1895 – en groeide op in het nabijgelegen Marseille. Zijn gezin verbleef jarenlang in het dorpje La Treille (dat nu onderdeel is van Marseille) tijdens de zomervakanties. Later studeerde Pagnol in Aix-en-Provence en hij woonde af en aan in Zuid-Frankrijk. Hij stierf in Parijs in 1974 en is begraven in La Treille.
Ook Yves Montand – die Le Papet speelt – is in Marseille (en omgeving) opgegroeid.
Het mooiste van de Provence
Omdat de twee films over een periode van 7 maanden zijn opgenomen, vanaf juni tot en met december ’85, kun je de seizoenen mooi zien veranderen. Ik wist niet dat dat een ding was tot ik in de regio ging wonen. Het veranderen van de seizoenen; een bewegend schilderij. Elke stukje Provence zag er compleet anders uit in de lente, de zomer, de herfst en de winter. Ik kon er onwijs van genieten.
Dan kleurde alles paars dankzij de lavendel, enkele weken later was alles opeens wit en roze wanneer de amandelbomen en kersenbomen in bloei stonden of dan was opeens weer alles geel met de zonnebloemen of rood met de klaprozen, een riviertje dat droogvalt of een waterval, sneeuw…In een stad zie je seizoenen veel minder veranderen, alles ziet er min of meer hetzelfde uit.
Toeristen
De filmlocaties van Jean de Florette en Manon des Sources hebben erg bijgedragen aan de populariteit van de regio als toeristische bestemming. Later kwam daar nog A Good Year bij naar het boek van Peter Mayle, waardoor het als toeristische bestemming nog bekender werd, al helemaal bij Engelse reizigers.
Al met al, kan ik je zowel Jean de Florette en Manon des Sources aanraden als de prachtige regio. Mij is de Luberon dierbaar omdat ik er gewoond heb maar alle delen van de Provence zijn werkelijk schitterend.
Lijkt dit je een mooie regio om op vakantie te gaan? En heb jij wel eens een filmlocatie bezocht?
Frédérique houdt van mimosa, van films, van de geur van gebakken knoflook, van de Middellandse Zee (‘haar’ zee want aan die zee is ze geboren), fotografie, musea, nachttreinen, haute couture en ze zou het liefst voor altijd in een hotel wonen.
