Helmut Newton The Bad and the Beautiful | Documentaire tip

June Browne, de vrouw van de iconische fotograaf Helmut Newton overleed eerder deze maand in Monaco, op 97-jarige leeftijd. Zij werkte jarenlang, onder de pseudoniem Alice Springs, ook als fotografe. June en Helmut hadden een ijzersterk – doch uniek – huwelijk van meer dan 50 (!) jaar. Het is dan ook logisch dat wanneer je de Helmut Newton documentaire The Bad and the Beautiful bekijkt (nu op Picl of op dvd), je niet alleen het verhaal van Helmut Newton zelf volgt maar ook die van de Australische June.

Een bonte stoet aan celebs

The Bad and the Beautiful is een interessante docu. Helmut Newton is toch één van de meest iconische fotografen van de 20e eeuw en we kennen allemaal zijn werk wel maar wat weten we nou over de man achter de foto? Hij heeft een interessant leven geleid, genoeg materiaal voor een docu zou je zeggen. Wat dat betreft denk ik dat er meer uit de documentaire te halen was. Helmut Newton was flamboyant, controversieel maar de docu blijft braaf en netjes binnen de lijntjes.

We volgen Helmut Newton’s traject van zijn kinderjaren in Berlijn tot aan zijn artistieke hoogtijdagen. In de docu zien we natuurlijk veel van het werk van Newton. Dit wordt afgewisseld door interviews met actrices Charlotte Rampling en Isabella Rossellini, zangeres Grace Jones, 90’s topmodellen Claudia Schiffer en Nadja Auerman, fashionicoon van het eerste uur Anna Wintour en natuurlijk met zijn vrouw June.

Vrouwen als geseksualiseerde objecten

In het werk van Helmut Newton staan de vrouwelijke vormen centraal. De provocerende (meestal zwart-wit) portretten zijn wel onderwerp van discussie en niet om de hoeveelheid ‘naakt’ in de (niet zelden) erotisch getinte foto’s maar om de weergegeven machtsverhoudingen. Zijn de vrouwen in zijn ogen geseksualiseerde objecten of zet hij de vrouwen juist op een voetstuk, probeert hij te laten zien hoe sterk een vrouw is? Een beetje van beiden als je het mij vraagt. De vrouwen in zijn foto’s zijn meestal krachtig maar hij zegt zelf in de docu op een gegeven moment dat hij het uiterlijk op de foto zet en niet het innerlijk. De omhulsel, niet de inhoud. En laten we wel wezen, de dames zijn over het algemeen wel erg sexy op de foto’s.

We moeten ook niet vergeten dat Newton in een hele andere periode fotografeerde dan de periode waar we in leven. Ik keek gisteren toevallig naar een comedy uit de jaren ’80 en om de haverklap kwamen er stereotypes en racistische opmerkingen voorbij die in deze tijd not done zijn. Toentertijd was het een hele populaire film. In de interview spreken zijn modellen in ieder geval lovend over hem. Waar ze het over eens lijken te zijn, is dat hij heel veel humor had, veel grapjes maakte en dat zijn modellen altijd erg op hun gemak waren.

Ik vind zijn werk persoonlijk erg goed. Mijn favo is een foto waarbij de modellen gekleed zijn en dan een tweede foto waarbij ze naakt zijn. Dezelfde houding, dezelfde expressie maar naakt en gekleed. Ze komen in beiden hartstikke krachtig over. Ze hebben die kleding niet nodig. Zo zou je kunnen redeneren. Maar ja, je kunt het ook anders bekijken. Newton heeft dan ook liefhebbers maar ook, om een modern woord te gebruiken, ‘haters’.

Helmut en June

In de Helmut Newton documentaire leren we meer over de achtergrond van de beroemde fotograaf. Helmut Newton werd, als Helmut Neustaedter, in 1920 in Berlijn geboren. Zijn ouders waren Joods en vluchtten naar Argentinië ten tijde van Nazi Duitsland. Op zijn 18e vertrok Helmut ook, in eerste instantie naar Italië waar hij de boot pakte naar Singapore. Daar kon hij aan de slag als fotograaf voor de Straits Times. Newton wilde vanaf zijn twaalfde al fotograaf worden. Zijn vader zag daar geen heil in maar Helmut spijbelde op school en assisteerde de fotograaf Yva in haar studio waar hij de knepen van het vak leerde. Yva werd in 1942 gedeporteerd en vermoord in het Majdanek concentratiekamp.

Fast forward naar 1946. Hij woont op dat moment in Australië, hij krijgt de Britse nationaliteit en verandert zijn naam naar Newton. Hij opent een fotostudio in Melbourne waar hij een jaar later June ontmoet. In 1948 trouwen ze en dat zullen ze dus ook blijven tot zijn dood in 2004. Toen hij haar ontmoette, was June actrice (onder de naam June Brunell). In 1957 verhuisden ze naar Londen waar Newton een contract voor een jaar had gekregen bij de Engelse Vogue. Daarna ging het snel met zijn carrière. In 1960 verhuisden ze naar Parijs waar ze zo’n 27 jaar bleven wonen. Het duurde nog eens een jaar of 10 voordat ook June het fotograferen oppikte. Met succes. Ze fotografeerde voor Vogue, Elle, Vanity Fair en nog veel meer grote bladen.

Helmut Newton overleed op 23 januari 2004 door een auto ongeluk in Los Angeles. De Newton’s woonden in die tijd in Monaco voor het grootste deel van het jaar maar in de winter verbleven ze steeds drie maanden in Los Angeles waar ze in het luxueuze Chateau Marmont hotel logeerden. Hij verloor daar de macht over het stuur. June maakte de laatste foto van haar geliefde in het ziekenhuis.