Persoonlijk: Verdriet, boosheid en bevreemding
Verdriet, boosheid, bevreemding. Rouw. Onrecht. Het is zo’n dag. Op een dag als vandaag is de keuze vrij makkelijk: niet schrijven of persoonlijk schrijven. Ik kan vandaag nou eenmaal niet over een nieuw kinderkledingmerk schrijven, een uitje of over een leuke webshop. Vandaag is het 7 januari 2015….2015, hoe mooi klinkt dat. Ik vind het zo’n mooi nummer. 11, 13, 15. Geef mij een mooi oneven getal, daar heb ik altijd meer vertrouwen in dan even jaartallen maar vandaag dus niet. Vandaag zou de verjaardag van mijn moeder zijn geweest en vandaag was de verschrikkelijke aanslag bij Charlie Hebdo in Parijs.
Mijn mama
Vandaag zou mijn moeder 60 jaar oud zijn geworden. Wij zijn allemaal jarig in januari. Ikzelf, mijn moeder, mijn tante, de zus van mijn tante (ja I know – maar deze voelt niet als tante maar meer als zus van), mijn nichtje en nog wat vrouwelijke familieleden waardoor januari traditiegetrouw de vrolijke verjaardagsmaand was. Tot mijn moeder overleed, toen werd 7 januari voor mij niet meer zo’n blije dag.
Hoe hard ik ook mijn best doe om de mooie vrolijke herinneringen op te halen, de verdrietige herinneringen houden zich er hardnekkig aan vast. Ik begin dan met super herinneringen over onze ‘avonturen’, over hoe we samen konden lachen maar halverwege dwaal ik af en komen ziekenhuisbeelden en erger weer boven.
Borstkanker
Mijn moeder is in 2004 overleden. Ze had borstkanker. De diagnose werd twee jaar eerder gesteld. Ze kwamen erachter door stom toeval. Ze was uitgegleden op straat, in Frankrijk, en toen de pijn in haar rug aanhield werd een röntgenfoto gemaakt in het ziekenhuis. Daar zagen ze het. In Nederland kreeg ze wel mammografieën maar ze hadden het nooit gezien. Bij de foto in het ziekenhuis zagen ze iets, toen deden ze een echo. Borstkanker, stadium 4. Je hebt nog ongeveer 6 maanden te leven. Bam!
Weet je, als je dat hoort is dat ontzettend heftig maar dan … dan lijken de medicijnen aan te slaan, dan ziet ze er helemaal niet ziek uit, dan zijn die zes maanden voorbij en is ze nog springlevend en dan – dan gebeurt er iets geks: het leven gaat verder of er nooit wat gezegd is, of er helemaal geen kanker bestaat. Mijn zoontje werd geboren, we kochten een huis, nou ja, ik weet niet, er ging ergens een knopje om in mijn hoofd. Een knopje dat zei: “Die artsen hebben zich vergist. Er is niets aan de hand. Je moeder gaat niet dood.”
Ik weet niet, een deel van mij kon ergens niet geloven dat mijn moeder dood kon gaan en voor ik het wist, was het twee jaar later en alles kwam in een stroomversnelling. Opeens sloegen de chemo’s niet aan, opeens vocht ze niet meer, opeens was ze mager geworden en kaal en weet je, ik zag het nog niet. Als ik nu, soms, de kracht heb om naar de zeldzame foto’s uit die paar weken te kijken dan herken ik haar bijna niet terug. Ik zie een hele hele zieke moeder op die foto’s maar toen, toen zag ik gewoon mijn eigen moeder. Sterk en grappig zoals altijd. Binnen 6 weken was het einde verhaal. Ik was in het ziekenhuis. Het was zondag. Op dinsdag zou ze weer naar huis komen. En ik besefte opeens, slechts 5 minuten van tevoren, dat ze doodging. Does it make sense? Vast niet maar zo ging het.
Rouwproces
En toen stond ik, nog geen uur later, ruzie te maken met een vrouw in het ziekenhuis omdat ze voordrong terwijl ik daar verloren stond te wachten in de rij om te vragen waar ze mijn moeder heen brachten en wat ik moest doen. Ik had geen idee wat ik moest doen. Dezelfde dag stond ik een kist uit te kiezen en moest ik kleding brengen naar het ziekenhuis. Het was zo onwerkelijk. Je moeder is net dood en je staat voor d’r kledingkast kleding uit te kiezen.
En dat een week later bij de begrafenis je tante zegt: “Je hebt haar zwarte kleren aangetrokken! Je had haar geen zwart aan moeten trekken”. Dat soort dingen bleven me wel bij maar wie er precies aanwezig waren op de begrafenis – dat had ik je niet kunnen vertellen, dat soort dingen gingen aan me voorbij. Ik weet nog precies wat dochterlief aanhad en dat er vochtplekken waren in de hoek van de kerk maar hoe laat het was, geen idee. Ik was volledig op automatisch piloot overgegaan. Als ik er nu op terugkijk dan verbaas ik me nog over dingen die ik dacht, over bepaalde keuzes die ik maakte. En dat is nog lang doorgegaan.
Ik ben mijn rouwproces pas jaren later begonnen volgens mij. Ik liet het niet toe. Het is nu tien jaar geleden alweer maar de tijd heelt niet alle wonden, ik mis haar eerlijk waar nog elke dag. Mijn moeder was net twee weken 19 toen ze me kreeg. Ik had dus een jonge moeder. Ontzettend leuk vond ik dat. Toen ze zo jong overleed voelde ik onrecht. Ik heb daarna leren relativeren. Ik ben blij dat ik haar 30 jaar heb gekend en dat ik zo’n superband had met haar. Sommige mensen hebben dat geluk niet. En nu heb ik haar tien jaar niet gesproken. Zo raar.
Mijn moeder was heel grappig. Ze kon ook goed lachen om tragische dingen. Ze maakte steeds grapjes in het ziekenhuis. Ze kon dat goed, lachen om een situatie draaglijk te maken. Ze putte kracht uit humor. En dat brengt me natuurlijk bij de tragedie van vandaag……
Charlie Hebdo
Vandaag is het ook de dag dat er een verschrikkelijke aanslag plaatsvond bij het kantoor van het satirisch blad Charlie Hebdo in Parijs. De dag dat 12 mensen niet terugkwamen van hun werk. Tekenaars….schrijvers…Waaronder de tekenaars Cabu, Charb, Tignous, Honoré en Wolinski.
Mensen die niemand kwaad deden, mensen die wat humor brachten in tragische of zware politieke tijden. Zo’n tijdschrift, zulke cartoons, dat zijn geen gemene tekeningen om mensen te kwetsen, dat zijn cartoons om zware thema’s bespreekbaar te maken, om ze draaglijk te maken, om het allemaal wat te verlichten. Nu ook, tekenaars over de hele wereld zijn tekeningen aan het maken ter ere van de slachtoffers van Charlie Hebdo, je kunt een paar van die cartoons hier bekijken en ook hier….
Charlie Hebdo, daar ben ik mee opgegroeid. Als kind keek ik stiekem naar de cartoons in de Charlie Hebdo’s van mijn ouders. De slachtoffers van vandaag zijn journalisten, tekenaars, kunstenaars, het zijn geen soldaten. Ik begrijp het niet. Ik begrijp niet dat mensen zoiets doen. Het is een aanslag op de vrijheid van meningsuiting. Haat voedt haat. Dit soort dingen worden alleen maar groter. Er zijn slechts verliezers.
Ik ben met de kleine man naar de kerk geweest vanmiddag, we hebben twee kaarsjes gebrand, eentje voor Charlie Hebdo, eentje voor mijn moeder. Om erbij stil te staan. Om mijn kinderen te leren dat dit niet normaal is. Of een mensenleven niets waard is. Het zal je man, je vrouw zijn, je zoon of je dochter.
Verdriet. Boosheid. Bevreemding.
Frédérique houdt van mimosa, van films, van de geur van gebakken knoflook, van de Middellandse Zee (‘haar’ zee want aan die zee is ze geboren), fotografie, musea, nachttreinen, haute couture en ze zou het liefst voor altijd in een hotel wonen.
Voorop stellend dat ik het verhaal van vandaag echt rampzalig vind, wil ik graag wat zeggen over je moeder. Zo lang ik al (facebook en blog) contact met je heb heb je al veel verteld over je moeder. Zo kan ik me herinneren dat je vertelde dat ze uit de meest “gewone” situaties een feestje maakte voor je, en gekke dingen met je deed, maar op een heel liefdevolle manier. Ik ken jou maar oppervlakkig en je moeder helemaal niet, maar ik wil je zeggen dat dat goede gevoel me altijd is bijgebleven en dat ik er graag een voorbeeld aan zou willen nemen! Zo te zien heb jij er in ieder geval wel een voorbeeld aan genomen met je kinderen; voor zover ik kan beoordelen speel je een hele lieve, inspirerende en enerverende rol in het leven van je kinderen. Ik kan me niet anders voorstellen dan dat je moeder trots op je zou zijn.
Wat een ontzettend lieve reactie, dankjewel 🙂
Ik kom je even een hele dikke virtuele knuffel geven! X
Lief 🙂
Dank voor jouw mooie en openhartige blogpost. Langs deze weg een virtuele Surinaamse Brasa (= knuffel).
Liefs
Sandra
Dank voor je reactie, voor de knuffel en voor het leren van een nieuw woord 😉
Wat een prachtige persoonlijke blog. Wat heb je je moeder en haar dood mooi beschreven.
Wat betreft Charlie Hebdo: man wat ben ik boos en verdrietig. Wat een verschrikkelijke daad. Ik begrijp niet dat er mensen zijn die zo kunnen denken.
Nee dat is het, onbegrijpelijk! Ik ben er nog steeds van aangeslagen 🙁
Voor wat er in Parijs is gebeurd: sprakeloos en boos.
Je beschrijft je moeder, maar daardoor ook jezelf. En dat is mooi. Je moeder leeft voort in jou en in je kindjes en vooral in de manier waarop je ze groot brengt. Met onvoorwaardelijke liefde, kracht en vooral veel humor. Ze is zo trots op je.
Hou van jullie.
Lang leve de humor! x
Inmiddels twee dagen na die gruwelijke aanslag en het beheerst het nieuws en mijn gedachten. Wat is dat toch met de wereld? Ongelooflijk hoe mensen met elkaar om te menen moeten gaan. Diep triest.
Mijn eerste keer hier dus ik heb nog nooit iets over je moeder gelezen maar je schrijft zeer liefdevol over haar. Je moeder heeft volgens mij enorm geboft met haar dochter.
De eerste keer op bezoek dus, welkom 🙂 En dankjewel voor je lieve woorden!
Mooi verwoord!!!
Dankjewel!!
Wat oprecht en mooi uit het hart geschreven. Ik voel met je intens mee. Ik weet hoe diep en belangrijk een moeder voor je kan zijn. Heel veel sterkte en ik hoop op een mooi en rustig jaar voor jou met veel liefde.
Dankjewel, jij ook een mooi 2015!