Wat noem je kunst? Is een schrijver een kunstenaar? Een architect, een dichter, een modeontwerper? Het viel me laatst op dat mijn kids al vrij snel kunst gelijkstellen aan een schilderij of een beeld. Ik wilde ze laten zien dat kunst verder reikt en daarom gingen we deze keer met Friedrich Hundertwasser aan de slag.

Ze hebben tekeningen gemaakt van hun ideale huis waarbij ze de natuur wat terug konden geven en de kleinste man heeft ook een ‘ Hundertwasser-huisje’ geknutseld. Hundertwasser was een schilder en een architect. Ik dacht al wel dat zijn werk de kinderen zou aanspreken en ja hoor, ze vonden zijn werk helemaal geweldig. Vooral de gebouwen met de felle kleuren en de aparte vormen die hij door de jaren heeft ontworpen vonden ze te gek.

De jeugd van Hundertwasser

Friedrich Hundertwasser werd in Wenen geboren, als Friedrich Stowasser, op 15 december 1928 (Sto betekent 100 in de Slavische talen, vandaar zijn pseudoniem hundert). Hij heeft een moeilijke jeugd gehad. Ten eerste overleed zijn vader toen hij net 1 jaar oud was. Ten tweede kregen hij en zijn moeder, als Joden, het behoorlijk zwaar in Oostenrijk tijdens de Tweede Wereld Oorlog. In 1943 werden meer dan zestig (!) familieleden van zijn moeder vermoord…Hundertwasser en zijn  moeder redden het door zich voor te doen als christenen. Hij volgde Montessori onderwijs en ging vervolgens naar de Kunstacademie in Wenen. Daar bleef hij slechts enkele maanden op. Hundertwasser is autodidact. Hij reisde veel en pikte overal wat op.

De ramen dictatuur

Hundertwasser vond de architectuur zoals die bestond helemaal niets. Elk gebouw had dezelfde ramen. Alles was recht. Hij noemde het apartheid van de ramen. De een rond, de ander vierkant, de een modern, de ander ouderwets maar nooit waren al die ramen samen in 1 gebouw. Dat vond hij helemaal niets. Het deed hem denken aan concentratiekampen, ik citeer: “The apartheid of window races must cease. For the repetition of identical windows next to each other and above each other as in a grid system is a characteristic of concentration camps”.

Sowieso vond Hundertwasser ramen van groot belang. Een gebouw zag hij als een derde huid. Een mens had volgens hem drie lagen: de eerste laag is de huid, de tweede zijn kleding en de derde zijn huis. Zonder ramen had de derde laag geen connectie met de buitenwereld. Een raam is het oog van het huis.

En al die rechte vloeren! En het allerergste vond Hundertwasser dat er geen respect was voor de natuur, er werd geen rekening gehouden met de natuur. Om een gebouw te bouwen moet je natuur ‘inpikken’, Hundertwasser vond dat je wanneer je dat deed de natuur ook wat terug moest geven. Even heel zwart wit, als je een stuk gras verwoestte om daar een huis op te bouwen dan moest je dat stuk gras weer op het dak van het huis laten groeien. Zo had je en het huis en je stukje natuur. Iedereen blij.

De boomhuurders

Hundertwasser vond ook dat elk gebouw boomhuurders nodig had. Boomhuurders? Ja, nou dat zijn dus bomen in het gebouw. Zoals mijn zoontje zei, ze wonen er maar ze hoeven geen huur te betalen. En dan zou Hundertwasser antwoorden dat dat niet klopt, dat de bomen weliswaar huur betalen op een manier die veel meer waard is dan centjes. Ze betalen namelijk in o.a zuurstof. De boomhuurders zorgen voor extra zuurstof in de stad, maar ook voor extra rust omdat ze het lawaai van de stad opslokken, ze zorgen ervoor dat vlinders en vogels terugkomen, ze geven schaduw in de zomer en licht in de winter, ze geven vocht, en nog veel meer. Met andere woorden je geeft de natuur weer een plekje in de stad en de natuur geeft je ontelbare voordelen ervoor terug.

Hundertwasser trok al vrij snel aandacht met zijn revolutionaire ideeën en manier van doen. Zo ging hij bijvoorbeeld een keer in zijn nakie een betoog houden over zijn ideeën. Hundertwasser brak pas echt door met zijn werk begin jaren 60 en de eerste bouwwerken naar zijn ontwerpen werden pas begin jaren 80 gebouwd.

De gebouwen van Hundertwasser

Het meest bekend voorbeeld van het werk van Hundertwasser is het Kunst Haus Wien (schitterend museum!!) in Wenen. Alle elementen van Hundertwassers ideeën op het gebied van architectuur komen erin terug, van de ramen tot de zuilen, van de kleuren tot de boomhuurders, alles zit erin. Prachtig om te zien!

Wij zijn ook een paar jaar terug in het hotel Bad Blumau in Oostenrijk geweest. Het hotel is gebouwd in meerdere gebouwen die half ondergronds zijn. Heel bijzonder. Je loopt over de daken, op grasvelden met bomen. Van binnen zijn de vloeren overal oneven, je loopt als het waren continu over golven. En de kleuren, zuilen, ui-vormen – het is er allemaal, je wordt er vrolijk van 🙂

Zelf heb ik dit gebouw niet in het echt gezien maar op wel op foto’s en ik vind het helemaal te gek: De afvalverbrandings-stadsverwarmingscentrale Spittelau in Wenen. Dit soort centrales zijn vaak foeilelijke gebouwen. Er zouden meer van die centrales moeten komen!

Hundertwasser heeft veel gebouwen ontworpen, van woonwijken tot aan kerken en hotels. Door de oneven vormen doet het werk soms aan Gaudi denken, door het gras op de daken deed het mij ook aan die huisjes in Ijsland denken. Hoe dan ook, inspiratie hier, inspiratie daar, de architectuur en het denkgoed van Hundertwasser zijn bijzonder!

Een bijzondere persoonlijkheid

Hundertwasser mag dan wel vooral bekend zijn om zijn gebouwen, hij was ook schilder. Hundertwasser ontwierp overigens ook vlaggen, postzegels, kentekens, dat soort werk. De schilderijen van Hundertwasser zijn abstract en vaak heel kleurrijk. Er zijn veel vormen, veel patronen, hier en daar een verscholen oog of mens. De kleinste man zei bij een van de schilderijen dat het leek op een schilderij van Klimt. Ergens heeft hij gelijk omdat Hundertwasser vaak herhalende kleine patronen schildert. En al had hij niet gelijk ik was helemaal trots op mijn kleine man dat hij überhaupt met Klimt op de proppen kwam haha.

Ik kan onmogelijk alles vertellen over Friedrich Hundertwasser in een paar woorden, het was een bijzondere persoonlijkheid met een even bijzonder persoonlijk verhaal. Het is zeker de moeite waard om zich wat meer te verdiepen in de man achter de gebouwen en in zijn wondere denkwereld! Hundertwasser stierf aan boord van het cruiseschip de Queen Elizabeth 2 in de Stille Oceaan. Hij is 71 jaar geworden.