Straatnamen en vergeten mensen

Heb je dat ook wel eens? Je weet wel, al die straten die vernoemd zijn naar mensen, vraag je je weleens af wie die mensen waren? De namen van schilders en schrijvers herken ik meestal wel maar soms zie ik dus een onbekende naam die me net wat meer intrigeert. Zo loop ik bijvoorbeeld regelmatig langs een gebouw vernoemd naar Bertha von Suttner en onlangs was ik eens de weg kwijt in de De Moucheronstraat. Maar wie zijn die mensen toch? Ik bedoel, er is een straat naar je vernoemd hè, dan moet je toch een bijzondere mens zijn geweest!

Vredelievende Bertha

Bertha von Suttner was een Oostenrijkse pacifiste (Praag, 9 juni 1843 – Wenen, 21 juni 1914). Ze was van adel en werd geboren als Gräfin Kinsky von Wchinitz und Tettau. Haar vader overleed al voor haar geboorte en haar moeder vergokte de erfenis.

Bertha ging dus werken. Een van die ‘baantjes’ was secretaresse van Alfred Nobel. Toen ze daar stopte bleven ze wel bevriend. Zij inspireerde hem tot het instellen van de Nobelprijs van de Vrede. Bertha von Suttner was ook de eerste vrouw die de Nobelprijs voor de Vrede ontving (1905).

Geheim huwelijk

Bertha trouwde in het geheim met Arthur von Suttner (1876), een man zeven jaar jonger dan zij. Zijn familie was tegen hun relatie en na het huwelijk onterfden ze Arthur. Om geld te verdienen gingen de tortelduifjes journalistiek werk doen in de Kaukasus.

Daar maakte Bertha de Russisch-Turkse oorlog van dichtbij mee en dat maakte zo’n indruk op haar dat ze het boek Die Waffen nieder! (1889) schreef. Dit boek was essentieel voor de ontwikkeling van de wereldwijde vredesbeweging. Het boek liet niemand koud, Bertha werd wereldwijd bekend, bewonderd door velen maar ook bespot door velen.

Eerste stappen

Von Suttner hielp vredesbewegingen op te richten in verschillende landen, sprak op congressen over vrede en was grotendeels verantwoordelijk voor de eerste vredesconferentie van Den Haag (1899). Hieruit vloeide de oprichting van het Permanent Hof van Arbitrage, dat later gevestigd werd in het Vredespaleis in Den Haag.

Al met al een hele interessante dame die heel belangrijk is geweest. Eigenlijk raar dat ik haar niet ken. Ook staat haar gezicht op de 2 euro munten van Oostenrijk.

Ontdekkingsreiziger Balthazar

Op het straatbordje waar ik laatst tegenaan liep stond dat Balthazar de Moucheron (Antwerpen, 1552 – Frankrijk, ± 1630) een ontdekkingsreiziger was. In mijn zoektocht vind ik geen ontdekkingsreiziger maar een handelaar. Hij heeft wel de wereld afgereisd – Balthazar was een reder en één van de grondleggers van de VOC. Hij handelde in Indië maar ook in Afrika, Amerika, de Middellandse Zee, de Oostzee. Hij was ook een van de kolonels van de stadsburgerwacht toen Antwerpen omsingeld was door de Spanjaarden (1584). Uiteindelijk ging zijn bedrijf failliet (1603) en vluchtte de Moucheron naar Frankrijk.

Ik vond geen foto van Balthazar, maar op het schilderij hieronder (collectie Rijksmuseum, schilder onbekend) zie je zijn vader Pierre met zijn vrouw en hun 18(!) kinderen. Een van de jongens is dus Balthazar.

Het liep helemaal niet goed af met Balthazar, hij stierf in grote armoede. Waarschijnlijk. In Frankrijk ergens rond 1630. Waarschijnlijk. Eigenlijk is er dus weinig bekend over de laatste jaren van zijn leven. Hij was al vergeten zelfs voordat hij stierf. Triest. Maar hij heeft wel zijn eigen straat!

ook vergeten: Sinead O’Connor

En omdat ik net naar deze ge-wel-di-ge versie van The House of the Rising Sun aan het luisteren was, wil ik die ook met jullie delen. Het lijkt wel hak-op-de-tak maar dat is het niet. Niet echt. Dochterlief vroeg mij wie dit zong. Ik helemaal vertellen over Sinead O’Connor, de jaren 80, Nothing Compares to You, depressies en bipolaire stoornissen enzo.

En dat O’Connor eigenlijk nooit echt geliefd is geweest, misbruikt werd in haar kindertijd door haar moeder en soort van vergeten is. Ze is vier keer getrouwd geweest en heeft vier kinderen maar ze gooide eerder dit jaar een filmpje op Facebook waarin ze vertelde alleen in een motel te wonen en eenzaam en suïcidaal te zijn. En daarom is het niet hak-op-de-tak want daar gaat dit over. Mensen die vergeten worden.

Estelle Cruijff

En ja hoor, als we het hebben over mensen die vergeten worden…Estelle Cruijff won deze week Het Perfecte Plaatje. Mijn kinderen vroegen wie zij was. Dus ik: “Ex-voetbalvrouw, ex-vrouw van Ruud Gullit”. (Ja, ik weet het, mijn antwoord was behoorlijk kort door de bocht, vergeef me Estelle) En toen, de kids: “Wie is Ruud Gullit”? Oh my…echt, wie is Ruud Gullit?

Net als vorige keer op The Voice, twee meisjes (tweeeeeee!) die niet wisten wie Freddie Mercury was. Neeeeeeee, mijn held!

Dus moraal van het verhaal: iedereen wordt vergeten, de ‘gewone’ mens maar ook legendes. Daarom hebben we straatnamen nodig. En mensen die die namen gaan googlen en er een vage blog over gaan schrijven zodat we ze niet vergeten.