Top 10 surrealistische films

Surrealisme is iets dat ik heel erg waardeer in alle kunstvormen, ook in film. Een goede realistische film op z’n tijd kan ik ook waarderen, maar het mooie met film is dat je juist alle kanten op kan, dus af en toe een vleugje surrealisme vind ik belangrijk. Ik vind het zelf vaak lastig om dit soort originele films te vinden en een beetje surrealistisch escapisme kan momenteel geen kwaad toch, dus als jij ook op zoek bent naar dit soort films, hier tien suggesties:

10. Destino

Voor de spanning beginnen we bij nummer 10 en werken we naar de, volgens mij, béste surrealistische film. Op 10 heb ik Destino staan, een korte film van 6 en een halve minuut. Het begon als een samenwerking van John Hench en de meester van het surrealisme Salvador Dalì, maar door financiële problemen werd het project opzij gelegd.

Pas 58 jaar later werd de film afgemaakt en de première volgde in 2003. Het is een prachtige korte film geworden die m’n broertjes en ik vroeger vaak keken. We gingen wel altijd helemaal stuk om het moment (spoiler alert!) dat het hoofd van de hoofdpersoon in een paardenbloem veranderd. Daar ga ik nog steeds stuk om, eigenlijk. Maar goed, verder erg mooi.

Een liefdesverhaal

Destino gaat over de liefde tussen Chronos (de personificatie van tijd in de Griekse mythologie) en een vrouw, Dahlia. Omdat Dahlia slechts een mens is en Chronos, ja, letterlijk tijd, is het onmogelijk voor hen om samen te zijn. Het lot zorgt er dan ook voor dat dat niet gebeurt. Erg verdrietig.

Het verhaal speelt zich af in een wereld die bestaat uit Salvador Dalì‘s kunstwerken en vreemde beelden die hij heeft bedacht. Ikzelf vind zijn kunst ge-wel-dig, dus daardoor vind ik het filmpje extra goed. Maar het verhaal is sowieso intrigerend, vind ik. Ik ben altijd wel gefascineerd geweest door het concept van ‘het lot.’

9. Playtime

Playtime is een film uit 1967 van Jacques Tati, die zelf ook een hoofdrol speelt. Deze film is één en al surrealisme en ontzettend origineel, al helemaal voor de tijd waar die in gemaakt is. Het gaat over, of nou ja het begin van de film gaat over, een man die ergens aankomt voor een sollicitatiegesprek.

Hij wordt alleen steeds niet opgehaald om daadwerkelijk het gesprek te voeren en besluit daarom maar rond te lopen in het enorme gebouw waar hij gesolliciteerd heeft, om al snel verdwaald te raken in een labyrint van chaotische zakenmannen en ‘blokkerige’ kamertjes. Daarnaast arriveert er een bus met nieuwsgierige toeristen die alles willen fotograferen en is er een groot feest gaande.

Kleuren en optische illusies

De stijlvolle kamertjes, kleuren en esthetische shots zorgen voor een geweldig mooi wereldje dat Tati heeft gecreëerd. Ook zitten er in de wereld allemaal kleine optische illusies, heel leuk en fijn om naar te kijken. Daarnaast laat het je natuurlijk nadenken over de saaie kapitalistische wereld waar we in leven, en het zorgde voor een mooi contrast om dat saaie leventje zo accuraat neer te zetten naast de vrolijke ‘Playtime sfeer’.

Ik vond zelf de tweede helft in het restaurant beter dan het eerste deel, maar hij is het zeker waard om helemaal te zien, en eigenlijk vaker; Ik kan me voorstellen dat je elke keer iets nieuws ontdekt als je hem ziet.

8. Onno de Onwetende

Onno de Onwetende is een afstudeerfilm van Viktor van der Valk, uit 2014. De film heeft een prijs gewonnen bij onder andere de NFF, hij is te zien op NPO Start. Het gaat over een jongeman, Onno, die last heeft van het zogenaamde Vreemde Gevoel. Hij heeft hier veel vragen over en maakt veel mee tijdens zijn zoektocht naar antwoorden en troost. Naast de interessante regie had de film, vond ik, ook een erg goed verhaal.

Ik vond bepaalde momenten vrij goed portretteren hoe depressie kan zijn. Hoe Onno ziet dat ie op bepaalde momenten blij zou moeten zijn zoals de anderen, maar niet mee kan doen. Eerst denkt Onno dat hij voor het eerst last heeft van het Vreemde Gevoel. Maar dan komt er een moment waarbij Onno zich ineens beseft dat het Vreemde Gevoel er altijd al is geweest, al sinds z’n geboorte.

Ik vraag me af of dat écht zo is of dat Onno door het Vreemde Gevoel gewoon is vergeten hoe het is om blij te zijn en begint te denken dat het altijd al zo is geweest. Het is in ieder geval allebei vet deprimerend, dus niet kijken als je niet helemaal lekker in je vel zit, lol. Anders is dit existentiële pareltje absoluut een aanrader.

Vincent van der Valk

Victor heeft duidelijk een sterke visie als het gaat om filmmaken, ik ben benieuwd naar zijn verdere werk. Ontzettend goed geacteerd door Vincent van der Valk trouwens, zijn broer! Op een gegeven moment accepteert (Denk ik?) Onno het Vreemde Gevoel, en die blik hitte me echt keihard.

7. The Man Who Fell To Earth

Deze film uit 1976, geregisseerd door Nicolas Roeg, is compleet bizar. Met de held David Bowie in de hoofdrol! Het gaat over een aliën die terecht komt op Aarde, en water mee wilt nemen naar zijn thuisplaneet. Die is namelijk op aan het drogen en zijn familie is in gevaar.

Ik ging erheen met mijn broertje die in z’n leven zo ongeveer 3 films heeft gezien, hij wist niet wat hem overkwam. En ik mag dan wel into rare films zijn en zo, maar ik wist het eigenlijk ook niet.

Ik vond het niet erg om ondergedompeld te worden in de vreemde surrealistische sfeer, en heb er zeker van genoten. Er gebeurt van alles, maar het is allemaal even boeiend.

David Bowie wordt bijvoorbeeld verliefd op een menselijk meisje, en hun liefde is heel interessant en mooi. Ook is hij op een gegeven moment…iets…aan het bouwen? Nou ja dat is in ieder geval ook erg cool. Het is gewoon een visueel feest en anders dan de andere films, dat is voor mij al genoeg reden voor een zevende plekje in mijn lijst.

Soundtrack en haar

Het acteerwerk is erg goed en de soundtrack is heerlijk 60’s. Helaas geen muziek van David Bowie, wat er vast erg goed bij had gepast. Hij heeft wel muziek gemaakt voor de film maar uiteindelijk is er toch besloten dat niet te gebruiken.

PS. Ik overweeg al jaren om de maand om m’n haar zo te kleuren als David Bowie in de film. Laat me weten wat jullie vinden in de comments, mijn moeder vindt het niet zo’n goed plan…

6. Scott Pilgrim vs The World

Scott Pilgrim vs The World is een unieke en weirde film van Edgar Wright, uit 2010. Het gaat over een jongeman, Scott (Michael Ceraaa yaaay), die verliefd wordt op de rebelse Ramona (Mary Elizabeth Winstead ook yaaay). De twee willen een relatie beginnen, maar om dat te kunnen doen moet Scott alle exen van Ramona verslaan, die allemaal speciale krachten hebben.

Regie en cast zijn top

De regie van Edgar Wright (Hot Fuzz, Sean of the Dead) zorgt altijd voor een abnormale sfeer met snelle cuts en vreemde shots. De film is gebaseerd op comics dus die regiestijl past er goed bij, net zoals alle on screen “Pow’s” en “Bangs”.

Er gebeuren om de seconde leuke surrealistische dingetjes, plus de nodige actie is aanwezig. Deze is denk ik voor iedereen leuk om te kijken. De cast is ook top, met Chris Evans, Mae Whitman, Jason Schwartzman, Kieran Culkin en nog veel meer.

5. A Trip to the Moon

A Trip to the Moon (origineel Le Voyage Dans la Lune), de geliefde korte film uit 1902 van George Méliès. Ondanks dat ie zo oud is, is ie ook te zien in kleur omdat George zelf de frames heeft gekleurd, echt unreal. Naast dat en het schrijven en regisseren van deze film heeft George er ook zelf in geacteerd.

Het gaat over een groep mensen die naar de maan gestuurd wordt en daar te maken krijgt met marsmannetjes.

Het is de eerste science fiction film waar we van weten. Het is dus de eerste film met dit soort surrealisme én de eerste film waarin animatie is gebruikt. Ik vind hem zo zo zo mooi en vet om te zien hoe George alles heeft gedaan natuurlijk. Ik heb hem zelf ooit bij een screening op groot scherm gezien, dat was erg gaaf, maar anders natuurlijk ook leuk.

4. Big Fish

De volgende paar films zijn een stukje moderner, Big Fish van Tim Burton komt uit 2003. Dit is wel één van m’n favoriete films, ook omdat er goede herinneringen aan verbonden zitten, ik keek vroeger heel veel Tim Burton films en deze keek ik het vaakst. Tim Burton’s vroege werk is prachtig surrealistisch.

Big Fish gaat over een jongeman, Will, die na een lange tijd bij zijn vader op bezoek komt nadat hij hoort dat zijn vader stervende is. Will heeft een ingewikkelde relatie met hem omdat hij vroeger veel bedachte verhaaltjes aan hem vertelde over toen hij zelf jong was, die neigden naar leugens. Nu Will op bezoek is, vertelt Edward weer de mooie maar vreemde verhalen waar Will zo een hekel aan heeft.

Toegankelijke Tim Burton

In de film zien we dus flashbacks uit Edwards leven, precies zoals hij ze vertelt. Er gebeurt van alles, het is visueel mooi, de karakters zijn interessant. Het is vrolijk maar op momenten ietwat luguber (de clown, if you know you know)… Ondanks dat is dit een film voor iedereen, Tim Burton’s vroege werk is altijd apart, maar dit is denk ik zijn meest toegankelijke film.

3. The Lobster

Nou jongens, top 3. Op 3 heb ik The Lobster staan van Giorgos Lanthimos uit 2015. Deze film is één en al absurdisme, maar wel op een hele grimmige manier. Het gaat over een wereld waarin vrijgezellen in een hotel gestopt worden. Daar moeten ze binnen 45 dagen een partner vinden, als dat niet lukt worden ze gedwongen veranderd in een dier naar keuze.

Dit is niet per se een perfecte film, ik vond hem zelf echt goed maar de kritiek op dat er in onze wereld zoveel druk wordt gelegd op vrijgezellen lag er voor mij eerst wat dik bovenop. Ik had een beetje het gevoel dat er zo een simpel onderwerp werd gepakt waar je makkelijk kritiek op kan hebben, en dat het meer een excuus was om de film super edgy en shocking te maken waardoor mensen hem sowieso wel goed zouden vinden.

Máár ik las daarna andere interpretaties van mensen, en vond het interessant dat er op meerdere manieren naar gekeken kan worden, en ook als dat niet zo was geweest had de geweldig overgebrachte sfeer van deze film volgens mij gecompenseerd voor het simpele onderwerp.

Enge sfeer

Er zijn een paar scènes in deze film zo ontzettend duister – om zó een enge sfeer neer te zetten is ongelofelijk lastig, maar het is Giorgos ontzettend goed gelukt. Ik vond het zelf één van de engste films die ik heb gezien, maar ik zal wel weer extra gevoelig zijn of zo want de filmfanaten om me heen vinden dat ik overdrijf. Nou, als je extra gevoelig bent zoals ik, je bent gewaarschuwd!

Er zitten ook een paar hele grappige stukken in de film, vergis je niet. Er zit veel droge humor in waar ik van houd, deze film is zwarte komedie op en top. Daarnaast mooi geacteerd en sowieso iets als dat je nooit eerder hebt gezien.

2. Swiss Army Man

Het is best lang geleden dat ik Swiss Army Man uit 2016 zag, van The Daniels. Toch weet ik alles nog van deze film, hij is lastig te vergeten. Het gaat over Hank, een jongeman die per ongeluk op een onbewoonde plek terecht is gekomen. Hij ziet door de eenzaamheid het leven niet meer zitten en wilt er net een einde aanmaken, als hij een aangestrand persoon vind.

Hank snelt ernaartoe en al snel wordt duidelijk dat de man overleden is, maar weer tot leven is gekomen en magische krachten heeft.

Love it or hate it

Deze film is super bizar en heel extreem op alle gebieden, dus het is een love it or hate it geval. Helaas zijn de mensen die ik de film heb laten zien meer hate it gevallen…Ik love love love deze film, alles zit perfect in elkaar. Hij is niet categoriseerbaar, alle categorieën komen erin voor, en er gebeurt veel maar het verhaal blijft duidelijk.

Je leeft mee met de personages die over van alles filosoferen, echt het is een hele rit. En ook als dit niet je ding is, het talent van deze mensen…oi oi oi oi oi, Paul Dano en Daniel Radcliffe acteren zó goed.

Ook zit er heel veel werk in de intense soundtrack waar ze zelf in zingen, en in de ingewikkelde editing. Ja, ik vind het een mooie film én hij is héérlijk surrealistisch.

1. Mood Indigo

We zijn er jongens, de top 1 van mijn surrealistische films lijst. De film die ik het allerhoogst in mijn lijstje wil zetten is Mood Indigo (origineel L’écume des jours), van Michel Gondry uit 2013. Michel Gondry is altijd goed in surrealisme, maar met Mood Indigo heeft ie zichzelf absoluut overstegen.

Het gaat over een jong koppel, Colin (Romain Duris) en Chloe (Audrey Tautou). Ze zijn erg gelukkig samen, totdat Chloe een ziekte krijgt waardoor er een waterlelie in haar long begint te groeien. Ik had verwacht dat de mensheid unaniem zou besluiten dat dit een geweldige film is, maar ik heb hele gemixte reviews gelezen. Sommige mensen zeggen dat het te zoetsappig is, maar daar kan ik het niet minder mee eens zijn.

Nachtmerrie-achtige elementen

De eerste helft van de film is op veel momenten luchtig en blij, dat zeker, maar vaak vermengd met een nachtmerrie-achtige sfeer. Ikzelf heb last van nachtmerries en vind dat soort dubbele sferen sowieso al eng, maar als je dat niet hebt begrijp ik dat het zoetsappig gevonden kan worden. Alleen, de tweede helft is zo erg het andere extreem en zo deprimerend, als je niet into cutie wutie bent zou de tweede helft ervoor moeten compenseren als je het mij vraagt.

Heel kunstwerk

Er zijn veel films gemaakt over ziekte en ze komen allemaal hard aan, maar dit ging nog een stapje verder omdat je visueel ziet wat Colin voelt. Het is zo een vette surrealistische wereld die Michel heeft gecreëerd, en toch voelt alles super echt en leef je mee met de personages. Ja, ik vind dit echt een geniale film, de scary scènes die tegelijkertijd lieflijk en dromerig zijn, alles komt goed bij elkaar én Audrey Tautou speelt erin!? Woohoo.

Ik houd ervan als een film goed doordacht is ook, alles komt prachtig bij elkaar, een heel kunstwerk is het. En het is zo’n originele film, het laat zien dat je alles kan met film, en ik vind het indrukwekkend dat de sets en props uit de film echt zijn. Film is echt een magisch vak en dit is een magische film. Er is schijnbaar ook een oudere versie uit 1986, ben benieuwd.

Nou, hopelijk hebben jullie ook weer wat te kijken in deze tijden. En geen zorgen, ik ga meteen op zoek naar meer surrealistische films voor een eventuele deel 2. Laat maar weten wanneer jullie uitgekeken zijn. Laat me ook vooral weten wat jullie vinden van deze lijst en of jullie nog suggesties hebben, dat vind ik altijd leuk om te horen :).

Onthouden? Pin mij!